Βρετανοί και Βενιζέλος παζάρευαν την παράδοση της Καβάλας στους Βουλγάρους

Η απόβαση των «συμμαχικών» στρατευμάτων στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 1915 δεν προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία. Είχαν προηγηθεί μυστικές συνομιλίες ανάμεσα στον Αγγλο πρέσβη και τον πρωθυπουργό Βενιζέλο, με τον τελευταίο να ευνοεί σαφώς μια τέτοια εξέλιξη.

Επίσημο στόχο του εγχειρήματος αποτελούσε η ενίσχυση της Σερβίας, ήδη σε πόλεμο με τις Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία, Αυστροουγγαρία), απέναντι στη διαφαινόμενη επίθεση της Βουλγαρίας.

Η Αθήνα συνδεόταν με το Βελιγράδι με συνθήκη συμμαχίας, καθώς όμως το τελευταίο αδυνατούσε να εισφέρει τους προβλεπόμενους 150.000 στρατιώτες, το κενό προσφέρθηκαν να καλύψουν οι Αγγλογάλλοι.

Επί της ουσίας, η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο αποτελούσε για τον Βενιζέλο μονόδρομο, προκειμένου να διαφυλαχθούν οι κατακτήσεις των πρόσφατων Βαλκανικών Πολέμων.

Ο τότε πρωθυπουργός γνώριζε καλά πως ο διπλασιασμός της Ελλάδας είχε επιτευχθεί όχι τόσο χάρη στα ελληνικά όπλα όσο χάρη στο πλέγμα των συμμαχιών που του εξασφάλισε μια ευνοϊκή συγκυρία, με ελάχιστες απώλειες για τον ελληνικό στρατό. Το 1914 οι συσχετισμοί είχαν πλέον δραστικά τροποποιηθεί.

Οι χαμένοι της προηγούμενης φάσης, Τούρκοι και Βούλγαροι, συνασπίζονταν για να ανατρέψουν τα τετελεσμένα του 1912-13· η Πύλη δεν είχε αποδεχτεί τελεσίδικα την απώλεια των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, ενώ στην ελληνική Μακεδονία οι πληθυσμιακοί συσχετισμοί (35% μουσουλμάνοι και 20% Σλαβομακεδόνες -κατά τα 2/3 φιλοβούλγαροι πρώην εξαρχικοί- έναντι 30% ελληνόφωνων χριστιανών) καθιστούσαν τη διατήρηση της ελληνικής κυριαρχίας εξαιρετικά επισφαλή.

Ως μοναδική διέξοδο για τη διασφάλιση των κεκτημένων ο Βενιζέλος έβλεπε την επανάληψη του προηγούμενου σεναρίου σε κλίμακα Παγκοσμίου Πολέμου.

Με την προσδοκία, μάλιστα, πως οι καινούργιες θυσίες θα επιβραβεύονταν με νέες προσκτήσεις σε βάρος μιας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που επρόκειτο να «θανατωθεί» (και διαμελιστεί) από τους νικητές.

Στο πλαίσιο αυτών των παζαριών, ο εθνάρχης αποδέχτηκε ακόμη και τη μελλοντική παραχώρηση της Καβάλας στη Βουλγαρία που πρότειναν οι Βρετανοί, ως αντιστάθμισμα της μελλοντικής ελληνικής επέκτασης στη Μικρασία.

Από την Εφημερίδα των Συντακτών:

https://www.efsyn.gr/arthro/i-alli-katohi