Άποψη - Γνώμη

Published on November 12th, 2017 | by fileto

0

Ορθοδοξία και βυζαντινισμός

Ευτυχισμένοι όλοι που πιστεύουν,
και σαν τον βασιλέα κύρ Μανουήλ τελειώνουν
ντυμένοι μές την πίστι των σεμνότατα.
Οι στίχοι αυτοί του Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη, σύμφωνα με τον Άγγελο Σακκέτο, έχουν γίνει η αιτία για να δημιουργηθούν διαφωνίες και αντιπαραθέσεις στους μελετητές του, για το τι πρέσβευε ο ποιητής σχετικά με τη χριστιανική πίστη, τη χριστιανική θρησκεία.
Πολλοί είναι εκείνοι, όπως ο καθηγητής Γ. Σαββίδης, που υποστηρίζουν ότι ο Καβάφης στους στίχους αυτούς εκφράζει την πεποίθησή του για τη μεταθανάτια ζωή και κρίση σύμφωνα με το διδάγματα της θρησκείας μας.
Άλλοι, όπως ο κ. Ε. Ν. Μόσχος, τονίζει ότι ο Χριστιανισμός του Καβάφη ήταν μόνο ιστορικός και όχι βιωματικός και υπαρξιακός, επειδή στους συγκεκριμένους στίχους του ποιήματός μας δε βλέπουμε να τον βασανίζει η πραγματική λύτρωση και η εσωτερική μετάνοια του Μανουήλ.
Το μόνο που ενδιέφερε τους αυτοκράτορες ήταν να προσπαθήσουν να απαλλαγούν από τις συνέπειες των άνομων πράξεων, που διέπραξαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους, και φορώντας τον εκκλησιαστικό μανδύα υποκριτικά να παρουσιασθούν μεταμελημένοι μπροστά στο θρόνο του Χριστού.
Στην Εκκλησία υπογραμμίζει ο ποιητής την ένωσή του όχι με το Θεό, αλλά με την ελληνική φυλή, το παρελθόν και την ιστορία της.
Θα δανειστούμε μία φράση από το άρθρο του Ι. Μ. Χατζηφώτη, Ο Καβάφης και το Βυζάντιο: Ο Βυζαντινισμός, ο Ελληνισμός δονούν τις ευαίσθητες χορδές της καρδιάς του ποιητή, που άλλοτε αγάλλεται για το μεγαλείο τους και άλλοτε θλίβεται με τις πικρές ώρες της παρακμής τους.
Πάντα λοιπόν σε μια μακραίωνη σχέση εκκλησίας, Βυζαντίου και Ορθοδοξίας υπάρχουν στιγμές που βρίσκονται στον οφθαλμό της κριτικής και της ιστορικής αναζήτησης.
Όλα αυτά έρχονται στις μέρες μας με τα όσα ακούγονται τον τελευταίο καιρό για ένα κονδύλι το οποίο έθεσε στην διάθεση μιας εκδήλωσης φιλοξενίας και ενθρονισμού του νέου μητροπολίτη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ.κ. Στεφάνου, ο Δήμος Καβάλας και μπήκε στην σφαίρα της κριτικής διαχωρίζοντας τους πιστούς και όχι σε δεσπότες του δημοσίου χρήματος.
Μόλις πριν λίγες μέρες μια δήλωση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου παρερμηνεύτηκε και πιθανόν να ξένισε ορισμένους που ξεχνούν ότι το Πατριαρχείο των Ορθοδόξων βρίσκεται στην Τουρκία.
«Ας δοξάζουμε τον Θεό που μας τηρεί εν ασφαλεία, εν ειρήνη, στον τόπο που ζούμε» επισήμανε σε ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, αναφερόμενος σε δύο απαχθέντες προ καιρού μητροπολίτες.
Συγκεκριμένα, στους δύο μητροπολίτες οι οποίοι εδώ και τεσσεράμισι χρόνια, έχουν απαχθεί στην Συρία και κανείς δεν γνωρίζει εάν ζουν ή όχι αναφέρθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος μιλώντας, χθες το απόγευμα, στους πιστούς αφού χοροστάτησε στον Ιερό Ναό Αγ. Μηνά της Κοινότητας Υψωμαθείων της Κωνσταντινούπολης:
«Είναι ένας ελληνορθόδοξος Μητροπολίτης, ο Χαλεπίου Παύλος, και ένας Συροϊακωβίτης, επίσης Χαλεπίου. Εξηφανίσθησαν μαζί και κανείς έκτοτε δεν έμαθε που βρίσκονται, τι απέγιναν, εάν εβασανίσθησαν, εάν εμαρτύρησαν ή εάν είναι απλώς φυλακισμένοι.
Ας τους θυμόμαστε όλους στις προσευχές μας και ας δοξάζουμε τον Θεό που μας τηρεί εν ασφαλεία, εν ειρήνη, στον τόπο που ζούμε» είπε και προέτρεψε τους πιστούς να προσεύχονται για τους σημερινούς μάρτυρες της Μέσης Ανατολής, «για όλους αυτούς που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους» και για εκείνους, «που δεν προφθαίνουν να την εγκαταλείψουν αλλά θυσιάζουν τη ζωή τους εκεί επί τόπου».
Την ίδια ώρα ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επισκέπτεται την μονή Valaam στην χερσόνησο της Καρελίας, τιμώντας τους αγίους Σέργιο και Herman, κοινωνεί και ασπάζεται την άγια εικόνα της μονής.
Σκοπός για ακόμα μια φορά να δείξει στον ρωσικό λαό ότι Κράτος και Εκκλησία πλέον είναι μαζί.
Αλλά υπάρχει και μια άλλη ανάγνωση για το αν τελικά τα πρόσωπα της θρησκείας παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιστορία και ανακαλύπτουμε ότι τελικά μέσα από την τριβή κράτους, πιστών και εκκλησίας τελικά σε αυτή την μικρή γωνιά του πλανήτη μας δεν είναι τυχαίο ότι δεκάδες ελληνικά ονόματα κυριαρχούν στη λίστα των 100 ανθρώπων με την μεγαλύτερη επιρροή στην ιστορία.
Ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας, οι δύο Έλληνες φιλόσοφοι της αρχαιότητας βρίσκονται στην κορυφή της λίστας αφού κατέχουν την πρώτη και τη δεύτερη θέση αντίστοιχα. Ακολουθεί ο Ιησούς, ο Σωκράτης και ο Μέγας Αλέξανδρος σύμφωνα με το περιοδικό Ceoworld. Για τη δημιουργία της λίστας οι υπεύθυνοι του περιοδικού συγκέντρωσαν στοιχεία από το 4.000 π.Χ. έως το 2017.
Το περιοδικό διευκρινίζει ότι με τον όρο “επιρροή” δεν αναφέρεται σε “καλή” ή “κακή” αλλά στη δύναμη που είχαν αυτοί οι άνθρωποι να επηρεάσουν τη ζωή και την ιστορία. Τι θέση άραγε κατέχουν στη λίστα ο Καρλ Μαρξ, ο Ιησούς, ο Αϊνστάιν, ο Μωυσής και ο Σαίξπηρ;
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι βρίσκεται στο Νο6, ακολουθούμενος από τον Κομφούκιο και τον Ιούλιο Καίσαρα. Ο Όμηρος και ο Πυθαγόρας “κέρδισαν” την 9η και 10η θέση αντίστοιχα. Ο Αρχιμήδης βρίσκεται στη θέση Νο11, ακολουθούμενος από τον Μωυσή (Νο12) και τον Μωάμεθ (Νο13).
Στην κατάταξη του περιοδικού Ceoworld, η οποία αφορά τους ανθρώπους με τη μεγαλύτερη δύναμη επηρεασμού ο Αδόλφος Χίτλερ βρίσκεται στην 14η θέση. Ο Μότσαρτ στην 15η, ο Σαίξπηρ στην 16η, ο Μιχαήλ Άγγελος στην 17η, ο Οκταβιανός Αύγουστος στην 18η και ο Ναπολέων Βοναπάρτης στην 19η. Ο φυσικός Ισαάκ Νεύτων βρίσκεται στην 20η θέση.
Κάθε όνομα, κάθε περίοδος της ιστορίας και κάθε κίνηση των ανθρώπων επί γης σε κάθε εποχή έχουν την σημειολογία τους και το αποτύπωμά τους.
Το θέμα αν η δική μας εποχή είναι εις θέσιν να αφήσει ένα αποτύπωμα κι αυτό εμείς δεν θα το μάθουμε ποτέ!


About the Author



Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to Top ↑