Published on December 31st, 2017 | by fileto

Καημένε Μπαλτατζή… και νάξερες!

Τον περσινό Ιούλιο του 2017, έκλεισαν τριάντα χρόνια από τον θάνατο του Αλέξανδρου Μπαλτατζή, του Πόντιου πολιτικού που είχε παράλληλη δραστηριότητα τόσο ως συνεταιριστής όσο και ως πολιτικός.

Επική ήταν η φράση του στην Βουλή των Ελλήνων «μπήκαμε στην πολιτική για να προσφέρουμε και όχι για να πλουτίσουμε. Ορισμένοι πολιτικοί ζουν για τις ιδεολογίες και κάποιοι άλλοι ζουν από τις ιδεολογίες.»
Αυτός ο Πόντιος που θεωρείται ένας από τους αναμορφωτές του αγροτικού κινήματος στην Ελλάδα, είχε ρίζες στην Κουταΐδα του Καυκάσου και με την Μικρασιατική Καταστροφή ήρθε οικογενειακώς στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Σου Γιαλεσί Ξάνθης.
Σε ηλικία 20 ετών μετά την παρότρυνση του πατέρα του μετέβη στην Αθήνα για νομικές σπουδές όπου εκεί του «μπήκε» το μικρόβιο της πολιτικής και εντάσσεται στην νεολαία του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και της Δημοκρατικής Ένωσης.
Ως συνεταιριστής σκεφτόταν αποτελεσματικά για τους ανθρώπους της υπαίθρου και με το πέρασμα των χρόνων δημιούργησε μεγάλες βιομηχανίες όπως η Η ΡΟΔΟΠΗ, η ΣΕΒΑΘ, η ΣΕΚΑΠ, η ΣΕΠΕΚ, η ΣΕΚΕ.
Αναφέρομαι στον άνθρωπο αυτό μια και είναι στις μέρες μας τόσο έντονη η συζήτηση για την πτώχευση ή όχι της ΣΕΚΑΠ, η οποία είναι στην επιχειρηματική κατοχή ενός άλλου Ποντίου ομογενούς του Ιβάν Σαββίδη.
Η ζωή και η πολιτική, αλλά και η επιχειρηματικότητα είναι κύκλοι που κάποια στιγμή συναντούνται με απίστευτη σύμπτωση.
Από τις συνεταιριστικές βιομηχανίες που έστησε στην ακριτική Ξάνθη ο Μπαλτατζής η Ροδόπη πέρασε σε ιδιώτη, ΣΕΒΑΘ και ΣΕΠΕΚ βούλιαξαν στα χρέη και έβαλαν λουκέτο από τις πολιτικές και τους πολιτικούς επί ΠΑΣΟΚ και μόνο η ΣΕΚΕ παραμένει στα χέρια των «παιδιών» του Μπαλτατζή, σήμερα διευθυντής είναι ο Αλέκος Κοντός την οποία φυλούν ως κόρη οφθαλμού μια και η ΣΕΚΑΠ πέρασε στα χέρια του Ποντίου Ιβάν.
Στις μέρες μας το ρομαντικό και σημαντικό εκείνο συνεταιριστικό κίνημα που έγινε για να στηρίξει τους αγρότες που έπεφταν βορά στα νύχια των μεσαζόντων, εξοντώθηκε από τους ίδιους τους συνεταιριστές.
Ακόμη και «παιδιά» τα οποία πήρε από φτωχές οικογένειες ο Μπαλτατζής και τα σπούδασε ζυμώνοντάς τους με το συνεταιριστικό κίνημα εξώκειλαν και ορισμένοι εξ αυτών φαλίρισαν στις μέρες τους ολόκληρες κραταιές επιχειρήσεις που φτιάχτηκαν από τον ιδρώτα του ελληνικού λαού και των ίδιων των αγροτών.
Λίγοι σεβάστηκαν το όραμα του ευεργέτη τους και παρέμειναν πιστοί στις αρχές του και είναι εκείνοι που σήμερα κρατούν τα τελευταία προπύργια και έχουν όραμα να ξαναχτίσουν σε στέρεες βάσεις το συνεταιριστικό κίνημα, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω κράτησε τοπικές κοινωνίες στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας στην Ελλάδα, όπως τα Αμπελάκια, τα Μαστιχοχώρια κ.α.
Ξαναγυρνάμε στο σήμερα μια και πενήντα πέντε χρόνια και 310 χιλιόμετρα χωρίζουν σε χρόνο και χώρο το ξεκίνημα του φλογερού πρωτεργάτη του συνεταιρισμού Αλέξανδρου Μπαλτατζή από αυτό του νεο-αφιχθέντα στην ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα Ιβάν Σαββίδη. Οι βιογραφίες τους σε αντιπαραβολή δείχνουν ότι η καταγωγή δεν είναι το μόνο κοινό στοιχείο που έχουν.
Ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής γεννήθηκε στην Κουταϊδα (σημερινό Κούταϊσι) της Γεωργίας το 1904 από πλούσια οικογένεια Ποντίων με ρίζες στην Τραπεζούντα και την Αργυρούπολη. Το ξενοδοχείο Σαν Ρέμο στο Σοχούμ, ιδιοκτησίας του πατέρα του, διατίθεται ακόμη και σήμερα για τις εκδηλώσεις της εκεί ελληνικής κοινότητας.
Με ρίζες στην Αργυρούπολη και οι πρόγονοι του Ιβάν Σαββίδη ακολούθησαν τον ρώσικο στρατό, μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο, για να εγκατασταθούν στην Τσάλκα της Γεωργίας, τη μοναδική περιοχή αναγνωρισμένης ελληνικής μειονότητας ακόμη και στα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης.
Αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά ανέφεραν γραφίδες όταν ο Ιβάν απέκτησε το πλειοψηφικό πακέτο της ΣΕΚΑΠ και έγραφαν διθυράμβους για την εξαγορά αυτή.
Ήρθε όμως το πλήρωμα του χρόνου και ένα πρόστιμο από τα παλιά ανέτρεψε την εικόνα που είχαν κάποιοι δημιουργήσει θέλοντας απλά να παραλληλίσουν ή να ισοσκελίσουν τις δύο προσωπικότητες.
Εις μάτην όμως, μια και ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής ουδέποτε θα σκεφτόταν ή θα άφηνε ένα από τα παιδιά του όπως η ΣΕΚΑΠ να παραστρατήσει και όταν θα είχε τιμωρηθεί με πρόστιμο, θα προχωρούσε σε πτώχευση της ίδιας της εταιρείας που δημιούργησε.
Θα προτιμούσε να το πληρώσει μέχρι κεραίας και δεν θα έκανε κινήσεις που θα αμαύρωναν στο ελάχιστο την εικόνα του…
Αυτές οι σκέψεις πραγματικά με έκαναν να ανατρέξω στα λόγια του Αλέξανδρου και να θυμηθώ αυτό που ανέφερε κάποτε…στη Βουλή των Ελλήνων:
«Πρέπει να μάθετε ότι δεν έχω καμμίαν περιουσίαν και ούτε επιδιώκω να έχω τοιαύτην.
Υπηρετών την Αγροτικήν Τάξιν δεν επεδίωξα να εκμεταλλευθώ την θέσιν μου διά να αποκτήσω ωφελήματα.
Δεν έχω ιδιοκτησίαν ούτε οικίαν ούτε οικόπεδον.
Εάν εις το Συνεταιριστικό Κίνημα επέτυχα να εκλέγωμαι συνεχώς Πρόεδρος, αυτό οφείλεται εις το γεγονός ότι η πολιτεία μου υπήρξε παράδειγμα ηθικής τάξεως διά την οποία είμαι υπερήφανος και η οποία νομίζω να προβάλλεται διά τους δημοσίους άνδρας(…).
Ενώ ήμην Πρόεδρος συνεταιριστικών οργανώσεων και ηδυνάμην πολλά να ωφεληθώ, τα εθυσίασα όλα και απεδύθην εις ένα σκληρόν αγώνα ιδεολογικών.
Εάν είχομεν ιδιοτέλειαν θα ηδυνάμεθα να προχωρήσωμεν εις τον δρόμον της ανομίας».