Published on November 3rd, 2018 | by fileto

Βόρειος Ήπειρος, μια ακόμη αλύτρωτη πατρίδα!

Όπως σημειώνει και ο Μιχάλης Μάρδας, η Βόρειος Ήπειρος, είναι μια ακόμη αλύτρωτη πατρίδα και εξηγείται:

Η δολοφονία του Κωνσταντίνου Κατσίφα από την αλβανική αστυνομία επανέφερε με τραγικό τρόπο το θέμα της Βορείου Ηπείρου. Της ελληνικής γης που ποτέ όμως δεν μπόρεσε να ντυθεί με την «γαλανόλευκη» σημαία και πάρα πολλές φορές προδόθηκε και πληγώθηκε από εχθρούς αλλά και φίλους.

Το ελληνικό στοιχείο στην περιοχή το συναντάμε από τη δεύτερη χιλιετία προ Χριστού με τους Χάονες να είναι η ισχυρότερη ελληνική φυλή. Σημαντικοί οικισμοί κατά την αρχαιότητα στην περιοχή υπήρξαν εκτός από το Βουθρωτό (απέναντι από την Κέρκυρα), ο Ογχησμός (σύγχρονοι Άγιοι Σαράντα), η Φοινίκη, η Αντιγόνεια (κοντά στο σημερινό Αργυρόκαστρο), η Αντιπάτρεια (σύγχρονο Βεράτι), η Αμαντία, η Νίκαια, το Πήλιον, το Ωρικόν και μικρότεροι οικισμοί ήταν οι Κεμάρες (σύγχρονη Χειμάρρα) και το Θρόνιο.

Στην συνέχεια ο συσχετισμός των δυνάμεων άλλαξε και το 375 π.Χ. όλα τα ηπειρωτικά φύλα ενώθηκαν σε μία πολιτική οντότητα, κάτω από τη δυναστεία του Αιακίδη Αλκέτα (των Μολοσσών) και το 232 π.Χ. εγκαθιδρύεται στην Ήπειρο το αβασίλευτο Κοινό των Ηπειρωτών, με πρωτεύουσα τη Φοινίκη.

Ο Χριστιανισμός εξαπλώθηκε στην περιοχή των 4ο αιώνα μ.Χ ενώ σημαντική συμβολή σε αυτό έπαιξαν μάρτυρες της χριστιανοσύνης που τιμούνται σήμερα από την εκκλησία μας όπως ο Άγιος Ελευθέριος (επίσκοπος Αυλώνας), Άγιος Δονάτος (Επίσκοπος Φοινίκης), Διάκονος Ίσαυρος.

Η Βόρεια Ήπειρος στο πέρασμα των Βαλκανικών και των Παγκόσμιων Πολέμων

Με την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων οι Αλβανοί κατευθείαν απευθυνόμενοι στις Μεγάλες Δυνάμεις δήλωσαν σύμμαχοί τους. Κίνηση που είχε αποτέλεσμα καθώς στις 29 Ιουλίου 1913 οι Μεγάλες Δυνάμεις με τη Συνθήκη του Λονδίνου (1913), αναγνωρίζουν την Αλβανία ως ανεξάρτητο κράτος και με το Πρωτόκολλο Φλωρεντίας (1913) της παραχωρείται η περιοχή της Βορείου Ηπείρου.

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ελευθέριος Βενιζέλος αρχικά αρνήθηκε να παραχωρήσει την περιοχή που κατοικούσαν ελληνικοί πληθυσμοί η οποία ουσιαστικά άνηκε στην Ελλάδα και είχε τοποθετήσει ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις.

Έτσι οι Μεγάλες Δυνάμεις, με υπόμνημα που απέστειλαν στο ελληνικό κράτος στις 13 Φεβρουαρίου 1914, μετά την υπογραφή του νέου Πρωτοκόλλου Φλωρεντίας απαιτούσαν την αποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων από την περιοχή σε διαφορετική περίπτωση δεν θα αναγνωρίζονταν η ελληνική επικυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου. Επιπλέον, ζητούσαν από την Ελλάδα να μην ενθαρρύνει καμιά μορφή αντίδρασης στους ελληνικούς πληθυσμούς της περιοχής.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, τελικά έδωσε εντολή για να αποχωρήσουν από την περιοχή τα ελληνικά στρατεύματα.

Παρά την πολιτική απόφαση οι κάτοικοι δεν θέλησαν να συμμορφωθούν στις υποδείξεις των Μεγάλων Δυνάμεων και στις 28 Φεβρουαρίου 1914 κατήγγειλαν την ελληνική κυβέρνηση ότι τους άφησαν απροστάτευτους, επαναστάτησαν και σχημάτισαν προσωρινή κυβέρνηση, με πρωτεύουσα το Αργυρόκαστρο και πρόεδρο τον Γεώργιο Χρηστάκη-Ζωγράφο.

Η αυτόνομη Βόρειος Ήπειρος περιελάμβανε αρχικά εκτός από το Αργυρόκαστρο, την Χειμάρρα, το Δέλβινο, τους Άγιους Σαράντα και την Πρεμετή. Μετά την αποχώρηση όμως των ελληνικών δυνάμεων ξέσπασαν ταραχές μεταξύ των Αλβανών και των Βορειοηπειρωτικών δυνάμεων.

Όταν αργότερα η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο (1917), ο ελληνικός στρατός προέλασε επανακτώντας πόλεις όπως το Αργυρόκαστρο, την Πρεμετή, την Χειμάρρα, τη Ρίζα, το Λεσκοβίκι και την Μοσχόπολη. Το 1921 για δεύτερη φορά στη διάσκεψη των Συμμάχων στο Παρίσι οι περιοχές αυτές επιδικάστηκαν στην Αλβανία.

Αναγνωρίστηκε μόνο ένα μικρό τμήμα ως επίσημη ελληνική μειονοτική ζώνη. Το αλβανικό κράτος έλαβε μέτρα για τον περιορισμό της ελληνικής εκπαίδευσης, τα ελληνικά σχολεία της περιοχής είτε έκλεισαν είτε μετατράπηκαν σε αλβανικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ πριν τους Βαλκανικούς πολέμους υπήρχαν στην περιοχή 360 σχολεία, ο αριθμός τους μειώνονταν απότομα ώσπου το 1935 ουσιαστικά έφτασε στο μηδέν.

Το 1935 με επέμβαση της Κοινωνίας των Εθνών κάποια σχολεία επαναλειτούργησαν αλλά όλα ήταν εντός της μειονοτικής ζώνης.

Ακολούθησε ο δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και ο ελληνικός στρατός εισήλθε για τρίτη και τελευταία φορά στην Βόρεια Ήπειρο.

Μετά την παράδοση στους Γερμανούς, οι Ιταλοί επέστρεψαν στην περιοχή και έβγαλαν όλα τους τα απωθημένα πάνω στους ντόπιους που μαρτύρησαν τόσο από αυτούς όσο και από τους Γερμανούς. Υπολογίζεται ότι σε όλη αυτή την περίοδο πάνω από 250 χωριά της Βορείου Ηπείρου κάηκαν και 2.500 άμαχοι δολοφονήθηκαν από ένοπλες ομάδες Aλβανών ατάκτων και τις δυνάμεις του Άξονα.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο εκλεκτός της Σοβιετικής Ένωσης Ενβέρ Χότζα ήταν αυτός που έκανε κουμάντο στην περιοχή και από την πρώτη στιγμή έδειξε ότι ο ελληνισμός είναι ανεπιθύμητος.

Τον Οκτώβριο του 2011, πραγματοποιήθηκε η πρώτη απογραφή εθνοτήτων στην Αλβανία από την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος, ως ικανοποίηση μακροχρόνιων απαιτήσεων των εκπροσώπων τοπικών παραγόντων στη Βόρεια Ήπειρο καθώς και διεθνών οργανισμών.

Παρόλα αυτά, εκπρόσωποι του εκεί Ελληνισμού ανέφεραν σειρά από παρατυπίες που σκοπό έχουν να εμφανίσουν το μέγεθος της ελληνικής μειονότητας κατά πολύ περιορισμένο από το πραγματικό.

Η δολοφονία του Κατσίφα στους Βουλιαράτες έφερε στο προσκήνιο και τα χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου οι οποίοι με πολλούς και διάφορους τρόπους εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους.